America’s Cup to najstarsze trofeum międzynarodowe w sporcie. Pierwsza edycja odbyła się w 1851 roku wyprzedzając, współczesne igrzyska olimpijskie aż o 45 lat! Od tamtego czasu regaty o Puchar Ameryki rozegrane zostały 35 razy, wielokrotnie zmieniając jachty czy akweny. Jednak najważniejszy element pozostał niezmienny – Defender i Challenger, czyli zespół, który jest obrońcą pucharu i załoga, która ten puchar chce mu odebrać. Z kolei SailGP to inicjatywa, która powstała dopiero w ubiegłym roku. Jest to cykl regat na całym globie, w którym docelowo ścigać mają się załogi reprezentujące dany kraj. Oba projekty z pozoru są do siebie bardzo podobne – nowoczesne technologie, latające jachty, zasięg ogólnoświatowy i najbardziej utytułowani żeglarze. Jak jest w rzeczywistości?
Format
36. America’s Cup
Najbliższa edycja regat o Puchar Ameryki będzie składała się z kilku etapów. Pierwszym jest America’s Cup World Series, czyli cykl pięciu regat w latach 2019-2020 na całym świecie. Aktualnie znamy jedynie przybliżony termin i miejsce pierwszych regat, które odbędą się w październiku 2019 roku na Sycylii. Plan zakłada jeszcze jedne regaty przed końcem roku 2019 oraz trzy imprezy w roku 2020. Następnie wszystkie teamy przenoszą się do Auckland w Nowej Zelandii, gdzie będą stacjonować aż do końca marca. Zwieńczeniem cyklu będzie America’s Cup Christmas Race (10-20 grudzień 2020, Auckland). Wówczas kończy się „zabawa”, ponieważ następnym etapem będzie The Prada Cup (styczeń/luty 2021), czyli regaty Challengerów (wcześniej wielokrotnie rozgrywane pod nazwą Louis Vuitton Cup), których zwycięzca zmierzy się w The America’s Cup Match z Emirates Team New Zealand. Finałowy etap odbędzie się 6-21 marca 2021. Co będzie dalej? O tym zadecyduje już zwycięzca…
Sail GP
To cykl pięciu dwudniowych regat na całym świecie. Podczas każdych rozegranych ma zostać pięć wyścigów flotowych, w których wystartują wszystkie załogi oraz jeden finałowy - match racing - pomiędzy dwiema najlepszymi załogami. Punkty ze wszystkich wyścigów sezonu będą liczyły się w klasyfikacji generalnej i podczas regat finałowych rozegrany zostanie match racing pomiędzy dwiema najlepszymi załogami. Jest o co walczyć. Nagroda dla zwycięzcy wynosi aż milion dolarów. Warto zaznaczyć, że inicjatywa ma charakter cykliczny, więc co roku rywalizacja będzie zaczynać się od nowa.
Przepisy
America’s Cup
Podobnie jak konstrukcja jachtów, czy miejsce rozgrywania kolejnej edycji regat, również przepisy to kwestia ustaleń pomiędzy Defenderem a Challengerem. Po zwycięstwie Emirates Team New Zealand w 35. Pucharze Ameryki zostali oni „wyzwani” na pojedynek przez Luna Rossa Challenge, a będąc bardzo dokładnym to Royal New Zealand Yacht Squadron i Circolo della Vela Sicilia, ponieważ w Pucharze Ameryki pomimo nazw sponsorów i teamów, to przynależność do konkretnego klubu stoi na pierwszym miejscu – przynajmniej formalnie. Właśnie przedstawiciele tych teamów wspólnie stworzyli dokument o nazwie „The Protocol of the XXXVI America’s Cup”, gdzie określili m.in. przepisy, zgodnie z którymi rozgrywana będzie kolejna edycja regat. Oczywiście sama rywalizacja na wodzie odbędzie w oparciu o Przepisy Żeglarstwa Regatowego, a jej przebieg będą kontrolowali sędziowie i arbitrzy World Sailing, jednak finalnie o tych wszystkich aspektach decyduje protokół sporządzony przez Defendera i Challengera.
Sail GP
Projektem zarządza nowo powstała organizacja Sail GP z Sir Russelem Couttsem na czele, który pełni funkcję CEO oraz Ianem Murrayem, dyrektorem regat. Właścicielem Sail GP jest amerykański milioner Larry Ellison. Jednak najistotniejszą wiadomością, jest fakt, że cały projekt rozwijany jest w ścisłej współpracy z World Sailing, co ma gwarantować uczciwość i bezpieczeństwo podczas całego przedsięwzięcia.
Jachty
Sail GP
Identyczne katamarany F50 ze skrzydłami zamiast klasycznego grota, unoszące się nad wodą dzięki hydroskrzydłom, rozwijające prędkość do 50 węzłów (około 100 km/h). Konstrukcje te to nic innego jak ulepszone katamarany AC50, które startowały w poprzedniej edycji Pucharu Ameryki. Dzięki takim działaniom mamy pewność, że konstrukcje są sprawdzone i bez żadnych wątpliwości – bardzo widowiskowe!
36. America’s Cup
Trzy poprzednie edycje regat rozgrywane były na wielokadłubowcach. Z jednej strony był to pokaz możliwości jakie daje nam zastosowanie nowych technologii w żeglarstwie, z drugiej zaś pada pytanie: czy to wciąż był match racing, w którym zwycięstwo zależało od znajomości przepisów żeglarskich, ich umiejętnego wykorzystania w praktyce oraz technicznego opanowania jachtu? Zdania są i będą podzielone, jednak pewne jest, że w 36. edycji regat powracamy do jachtów jednokadłubowych. AC75 to nowa klasa regatowa stworzona specjalnie na potrzeby Pucharu Ameryki. Jachty niezmiennie będą wyposażone w skrzydła zamiast klasycznych grotów oraz hydroskrzydła umożliwiające unoszenie się kadłuba nad powierzchnią wody. Tworząc koncept dokładnie opisano wszelkie założenia nowej klasy AC75. Przepisy umożliwiają zastosowanie najnowszej technologii stojących na czele żeglarstwa, dzięki czemu America’s Cup ma pozostać najważniejszym wydarzeniem żeglarskim na świecie. Jednocześnie zwracając szczególną uwagę na czynnik ludzki, natomiast samo prowadzenie jachtu, w odróżnieniu od poprzedniej edycji, ma wymagać wykorzystania wiedzy żeglarskiej od wszystkich członków załogi. Dobrą wiadomością jest też fakt, że wyścigi mają odbywać się w szerokiej skali wiatrowej, co również będzie wymagało od załóg większej uniwersalności.
Załogi
Sail GP.
Każda z załóg składać się będzie z 5 osób. Docelowo regaty mają być rozgrywane pomiędzy poszczególnymi narodowościami i wszyscy jej członkowie muszą być obywatelami reprezentowanego kraju. Jednak ze względów bezpieczeństwa w pierwszym sezonie załogi z Chin i Japonii muszą posiadać w załodze przynajmniej 40% reprezentantów swojego kraju i proporcja ta będzie wzrastać o 20% rocznie. Natomiast pozostałą część załogi stanowić będą osoby, które ścigały się już na podobnych jachtach, czyli w poprzedniej edycji America’s Cup. Nad regułami dotyczącymi narodowości załóg pracuje aktualnie World Sailing.
Sail GP najłatwiej porównać do 34 i 35 edycji regat o Puchar Ameryki – cykl regat na całym świecie, łódki wielokadłubowe wykorzystujące najnowsze technologie, latające nad wodą za pomocą hydroskrzydeł i wyposażone w skrzydła zamiast tradycyjnego żagla. Zagłębiając się w temat, nie przez przypadek docieramy do postaci wizjonera i pasjonata żeglarstwa, Larryego Ellisona, czyli osoby stojącej za sukcesem Oracle Team USA podczas 33, 34 i 35 America’s Cup. Warto zaznaczyć, że Ellison to piąty najbogatszy człowiek USA i dziesiąty na świecie według Forbes’a. Co prawda, Pucharu Ameryki nie udało się „kupić” i teraz to Emirates Team New Zealand jest w jego posiadaniu oraz decyduje o jego dalszych losach, jednak nie stoi to na przeszkodzie do realizacji wizji milionera. Stworzył on od podstaw niezależny projekt, którego premiera odbędzie się już niebawem i dopiero za kilka miesięcy będziemy mogli ocenić jego realizację. Jednak zdaje się, że przedsięwzięcie z tak dokładnie opisanym planem i założeniami oraz dobrym zapleczem kadrowym to dobra prognoza na start.
36. America’s Cup.
Założenia klasy AC75 przewidują 10-12 członków załogi, a wymagania dotyczące ich narodowości są restrykcyjne, jednak tylko z pozoru… W trakcie ścigania na jachcie przynajmniej 20% załogi musi być obywatelami kraju, w którym znajduje się ich klub. Natomiast pozostali członkowie załogi muszą przebywać w kraju reprezentowanego klubu przynajmniej przez 380 dni w okresie pomiędzy 1 września 2018, a 31 sierpnia 2020. Finalnie przepisy umożliwiają obywatelom innych krajów dołączenie do wybranych teamów.
36th America’s Cup
America’s Cup World Series:
Sycylia, Włochy – październik 2019
2 regaty z cyklu – przed końcem 2019
3 regaty z cyklu - 2020
4 regaty z cyklu - 2020
5 regaty z cyklu – 2020
America’s Cup Christmas, Auckland, Nowa Zelandia – 10-20.12.2020
The Prada Cup (Challengers Regatta), Auckland, Nowa Zelandia – 01.02.2021
The America’s Cup Match, Auckland, Nowa Zelandia – 6-21.03.2021
Zgłoszone teamy:
Emirates Team New Zealand
Luna Rossa Challenge
American Magic
Ineos Team UK
Malta Altus Challenge
Stars & Stripes Team USA
The Nederlands
Sail GP 2019
Cykl regat:
Sydney, Australia – 15-16.02.2019
San Francisco, USA – 04-05.05.2019
New York, USA – 21-22.06.2019
Cowes, UK – 10-11.08.2019
Marseille, Francja – 20-22.09.2019
Zgłoszone teamy:
Great Britain SailGP Team
United States SailGP Team
Australia Sail GP Team
France Sail GP Team
China SailGP Team
Japan SailGP Team